Palliatieve zorg

Palliatieve behandeling is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening, door het voorkomen en verlichten van lijden, door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en spirituele aard. 

Palliatief is bestrijding van pijn en ander ongerief, niet meer bedoeld om de patiënt te genezen. 

Onder palliatieve zorg valt alle zorg en ondersteuning die erop gericht is de man of vrouw met een levensbedreigende ziekte (en zijn naasten) een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven te geven.

De vraag wanneer in een ziekteproces de palliatieve fase start, is helaas niet in het algemeen te beantwoorden.
Dat hangt af van de ziekte en het stadium van die ziekte.

Er kan sprake zijn van een palliatieve fase (en dus van een noodzaak voor palliatieve zorg) bij:

• mensen met kanker met uitzaaiingen
• mensen met COPD in stadium III/IV (GOLD), met ernstige/zeer ernstige ziektelast
• mensen met hartfalen in stadium III/IV (NYHA)
• mensen met dementie in lichte of matige vorm
• mensen met ALS
• mensen met Parkinson (tanende reactie op behandeling met dopamine + afname cognitieve vermogens)
• mensen met nierfalen (aan de dialyse/op wachtlijst voor transplantatie)
• mensen die een beroerte (CVA) hebben gehad of een ander niet-aangeboren hersenletsel hebben

Condities die de noodzaak voor palliatieve zorg extra groot maken, zijn condities waarin sprake is van:

• een complexe zorgbehoefte,
• grote zorgafhankelijkheid
• afnemende lichaamsfuncties
• belangrijke beperkingen bij dagelijkse activiteiten
• enkele ziekenhuisopnamen per jaar (vanwege de levensbedreigende aandoening)
• een recent verblijf op de afdeling Intensive Care (langer dan 7 dagen)
• risico op verlies van regie, al dan niet door wilsonbekwaamheid

Hoe eerder palliatieve zorg in het ziektetraject wordt ingezet, hoe groter de voordelen en dus hoe beter het is voor de zieke en zijn naasten. Daar is wereldwijd onder diverse groepen patiënten onderzoek naar gedaan.
In de praktijk krijgen zieken vaak pas met deskundigen op gebied van palliatieve zorg te maken als zij nog maar een levensverwachting van drie maanden hebben. Dat zou veel vroeger mogen.

Want, in grote lijnen komt het erop neer, dat hoe eerder palliatieve zorg ingezet wordt:

• hoe beter de ervaren kwaliteit van leven
• hoe minder last van depressieve gedachten (over de situatie, over het afscheid nemen)
• hoe beter men rekening houdt met de gegeven prognose
• hoe minder men kiest voor een agressieve behandeling
• hoe langer men leeft (dank zij de betere symptoomcontrole, in vergelijking met de zorg zónder palliatieve deskundigheid)
• hoe minder vaak men in de laatste weken naar het ziekenhuis hoeft

In de praktijk kost het artsen in het ziekenhuis vaak nog veel moeite om vanuit een palliatieve zorgdeskundigheid naar hun patiënten te kijken. Zij verlenen, in het algemeen gezegd, ‘standaard zorg’, zonder inbreng van kennis over palliatieve zorg.

Deze artsen zijn evenmin gewend om die deskundigheid vanzelfsprekend in te schakelen, bij voorbeeld door het consultatieteam palliatieve zorg bij de behandeling en begeleiding van een ongeneeslijk zieke te betrekken.

In dergelijke teams zitten artsen en verpleegkundigen die in palliatieve zorg gespecialiseerd zijn.
Omdat de behandelend arts deze deskundigen er niet altijd bij betrekt, kunnen patiënten niet profiteren van de typische kenmerken van palliatieve zorg. Zoals een brede kijk op zowel de zieke als de klachten die hij heeft, de gerichtheid op kwaliteit van leven (in plaats van de lengte) of het betrekken van de naasten bij de zorg.

Artsen en verpleegkundigen (en soms ook patiënten en naasten) kunnen overal in België een consultatieteam palliatieve zorg inschakelen.

De palliatieve zorg kent 4 belangrijke fases. In de 1ste fase ligt de nadruk voornamelijk op de ziekte zelf. Naarmate de ziekte voortschrijdt, verschuift de focus naar symptoomverlichting, in de 2de fase. De 3de fase, de stervensfase, kan enkele uren tot 2 weken duren en vereist intensieve zorg en ondersteuning voor de patiënt.

Tot slot, gaat de aandacht in de fase van nazorg naar de nabestaanden. Palliatieve zorg biedt dan steun aan en verwijst eventueel door naar psychologen of andere specialisten, wanneer daar nood aan is.

Wij bieden ondersteuning voor palliatieve zorg, of de vraag nu afkomstig is van de patiënt zelf of van zijn of haar omgeving. We werken nauw samen met huisartsen en palliatieve diensten om de zorg af te stemmen op de individuele behoeften van de patiënt.

We bieden een breed scala aan diensten en zetten ons in om patiënten te ondersteunen en begrijpen in hun reis naar het levenseinde.
Zit je nog met vragen? Neem gerust contact met ons op.